وقتي معلم سوالي مي پرسد با اين كه جواب را مي دانم، نمي توانم جواب بدم. تا مي خواهم جواب بدهم قلبم به شدت مي تپد، عرق مي كنم، دهانم خشك مي شود و آخر سر يك نفر زودتر از من جواب مي دهد. در جمع دوستان يا كساني كه آنها را نمي شناسم احساس ناراحتي مي كنم. به من مي گويند چرا اين قدر كم حرفي، چرا نمي خندي؟
كم رويي يا خجالتي بودن واكنشي اجتماعي نسبت به افراد نا آشناست كه همه ي ما در طول زندگي خود آن را تجربه مي كنيم. بچه هاي هفت-هشت ماهه با ديدن فردي غريبه سرخود را برمي گردانند،به مادر خود مي چسبند و يا گريه مي كنند. خجالت كشيدن دريك مرحله از رشد بچه ها طبيعي است كه به تدريج از بين مي رود و ادامه ي آن غير طبيعي است.
همه ي ما از خود تصوري داريم. هر چند اين تصوير واقعي تر باشد رفتارماطبيعيتر خواهدبود. افراد خجالتي تصور درستي از خود ندارند.آنها هميشه نگران قضاوت ديگران نسبت به خود هستند. كمرويي ، اضطراب از ارزيابي ديگران است. درموارد شديد كمرويي، تنهايي،اضطراي و افسردگي وترس وجود دارد. افراد كمرو مهارت هاي اجتماعي ضعيفي دارند وآن قدر احتياط كار و ترسو هستند كه برقراري رابطه با آنها مشكل مي شود. كمرويي صفتي ارثي نيست. بلكه نتيجه روابط نادرست بين فردي و ناسازگاري هاي اجتماعي در مراحل اوليه ي رشد در خانه و مدرسه است. معمولا افراد كمرو پدرومادرهايي كمرو دارند وكمرويي را از آنها يادگرفته اند.
نشانه هاي كمرويي
نشانه هاي كمرويي را در سه جنبه مي توان ديد:
الف)نشانه هاي جسمي:
نبض تند وتپش قلب،عرق كردن زياد،لكنت زبان،دلشوره،التهاب دروني و سرخ شدن چهره از نشانه هاي جسمي است كه در موقعيت هاي اجتماعي درفردكمروظاهرمي شوند.
ب)نشانه هاي اجتماعي:
بيشتر افراد كمرو علاقه اي به روابط اجتماعي ندارند و نمي خواهند با كسي صحبت كنند. از آنجا كه آنها از حرف زدن و معاشرت با ديگران احساس ناراحتي مي كنند در موقعيت هاي اجتماعي بيشتر سكوت مي كنند. افراد كمرو كمتر شروع به صحبت مي كنند، كمتر پاسخ مي دهند، كمتر مي خندند، به طور مستقيم به طرف مقابل خود نگاه نمي كنند و بيشتر سربهزيرهستند. آنها حتي دوربين عكاسي هم نگاه نمي كنند. معمولا برخوردارندواز روابط اجتماعي خود احساس رضايت نمي كنند.
ج)نشانه هاي فردي:
از آنجا كه افراد كمرو(دراثركمرويي)نمي توانند توانايي هاي خود را به خوبي نشان دهند. تصور درست و مثبتي ازتوانايي ها و استعدادهاي خود ندارند. آنها براي خود،ارزش كمي قائل هستند و خيلي از افكار واحساسات خود رابروز نمي دهند.افراد كمرو در دنياي دروني خود زندگي مي كنند. آنها معمولا از خود مي پرسند:ديگران درباره ي من چه فكري مي كنند؟آيا مرا دوست دارند؟ احساسات بد ،گفتارورفتار ضعيف،عزت نفس پايين و احساس وتفكرمنفي وپايين نسبت به خود از نشانه هاي بارز كمرويي است. البته افراد كمرو اگربا استعداد باشند ممكن استدر رشته يا حرفه ي خود به سرعت پيشرفت كنند وحتي به افرادي سرشناس تبديل شوند. اما براي اين پيشرفت ها،نيرو و انرژي رواني بسيار زيادي صرف مي كنند.
فردكمرو در حدافراط ايده آل گراست و اين طرز تفكري منفي است. او مي گويد يا بايدازپس كاربرآيم يا اصلا درآن دخالت نمي كنم. فرد كمروبه هيچ مجلس ومحفلي نمي رود چون فكر مي كند كه او را مسخره مي كنند در حالي كه انتظار دارد محبوب و سرآمد ديگران باشد.
علل كمرويي كدامند؟
كمرويي از خانه شروع مي شود ودر مدرسه وحيط هاي اجتماعي ديگر ادامه مي يابد وچه بسا بيشتر مي شود. در خانواده پدرومادري كه خود مهارت هاي اجتماعي مناسبي ندارند نمي تواننداين مهارت مهم را به بچه ي خود ياد بدهند وباعث ترس بچه از جمع مي شوند. انتظار بيش ازحد والدين، سخت گيري هاي زياد، رفتارپرخاشگرانه،تهديد، تنبيه وتحقير يا حتي حمايت و پشتيباني بيش از حد باعث كمرويي مي شوند. اين نوع رفتار به تدريج باعث مي شود تا نوجوان از خودتصور درستي نداشته باشد.
فردكمرو اهل عمل نيست ودائما درگير تصورات وافكار منفي خود است. اوفردي به شدت ايده آل گراست كه مي گويد: يابايد از پس اين كاربرآيم يا اصلا دخالت نمي كنم. يا اينكه : چون مرا مسخره مي كنند پس من نمي روم.
فرد كمرو فكرميكند بايد هميشه در بين ديگران محبوب باشد و چون ممكن است او را مسخره كنند پس تصميم مي گيرد كه در هيچ جلسه و اجتماعي شركت نكند. فرد كمرو بر اساس تصورات منفي كه از خودش دارد، خودرا موجودي ضعيف و بي كفايت تصور مي كند، بنابراين در كلاس در صندلي هاي عقب و گوشه وكنار كلاس مي نشيند وكمتر وارد فعاليت هاي دسته جمعي وگروهي مي شود. ضعف اعتماد به نفس ونگراني از اين كه اورانپذيرند باعث مي شود كه فردي گوشه گير باشد و به تدريج از ارتباطات اجتماعي دوري مي كند. نمونه هايي از افكار اشتباه افرادكمرو،بدين شرح است:
- ديگران نظرمنفي نسبت به من دارند ومن راقبول ندارند.
- ديگران متوجه مي شوند كه من اضطراب دارم بنابر اين مرا ضعيف وحقير مي بينند.
- ديگران دراين گونه مواقع اضطراب ندارند(من فقط اين طور هستم).
- من نمي توانم با ديگران خوب معاشرت كنم ورابطه داشته باشم.
- همه مرااز خود دور مي كنند.
- براي من خيلي مهم است كه ديگران چه نظري نسبت به من دارند.
- من بايدهرچيزي را بلد باشم وبايد در هر كاري صددرصدموفق شوم(ايده آل گرايي).
بعد از خانواده، مدرسه اولين اجتماع مهمي است كه بچه ها وارد آن مي شوند وآنجا روابط اجتماعي رايادمي گيرند. از آنجا كه بچه هاي كمرو در فعاليت هاي جمعي شركت نمي كنند اگر معلم وكادر مدرسه به اين مشكل توجهي نداشته باشند كمرويي بچه ها بيشتر مي شود.
گاهي اوقات، حتي بچه هاي كمرو به عنوان افراد با انضباط (كه براي مدرسه دردسري درست نمي كنند) تشويق مي شوند واين باعث بيشتر شدن كمرويي آنها مي شود.
