تربیت فرزند شاد

همه ما دوست داریم فرزند شاد و با نشاطی داشته باشیم. همه ما دوست داریم فرزند ما به دیگران محبت کند و دیگران به او محبت کنند. همه ما دوست داریم که فرزندمان آینده خوبی داشته باشد و در زندگی تحصیلی و شخصی اش موفق باشد. اما سوالی که برای همه پدر و مادرها ایجاد می شود این است که برای تربیت یک فرزند شاد باید چه کارهایی انجام دهند؟ چه راهکارهایی برای پرورش یک کودک شاداب و با نشاط وجود دارد؟

نکته اساسی که شما به عنوان پدر و مادر باید بدانید این است که داشتن فرزند شاد به این معنا نیست که برای فرزندان لحظات شاد و مفرحی را فراهم کنید بلکه به این معناست که باید فرزندتان را طوری تربیت کنید که بتواند از تک تک لحظات زندگی اش لذت ببرد و در هر موقعیت و مکانی که باشد، بتواند راهی برای شاد بودن پیدا کند.

در این مقاله می خواهیم چند راهکار مهم و اساسی برای داشتن فرزند شاد را معرفی کنیم:

راهکارهای پرورش فرزند شاد

یکی از مشکلات بسیار بزرگی که در میان جوامع مختلف شایع است افسردگی است. مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زیادی ممکن است در این موضوع نقش داشته باشد. به همین دلیل وظیفه فرزندان در قبال داشتن فرزند شاد بسیار اساسی تر و مهم تر از گذشته به نظر می رسد.

ریشه بسیاری از اختلالات روانی که فرزندان تجربه می کنند، به دوران کودکی و نوجوانی بر می گردد. اگر کودک شاد نباشد، قطعا دوران نوجوانی و بلوغ شادی هم نخواهد داشت و همین عامل باعث می شود که مشکلات روحی و روانی زیادی برای فرزندان ایجاد شود.

در ادامه می خواهیم به روش های اساسی روانشناسانه اشاره کنیم که به شما کمک می کند فرزند شاد و بانشاطی داشته باشید:

۱- فرزندتان را به بازی تشویق کنید

بازی یکی از قسمت های جداناپذیر و اساسی زندگی کودکان است. کودکان، بازی را بیشتر از هر کار دیگری دوست دارند. بازی کردن مهمترین مشغله ذهنی هر کودک است. کودک از طریق بازی رشد عاطفی، اجتماعی و جسمی را تجربه می کند. به همین دلیل بازی کردن یکی از مهم ترین راه هایی است که به شما برای پرورش فرزند شاد کمک می کند.

هم چنین یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که بازی های کودک نباید به خانه محدود شود. کودک از طریق بازی در طبیعت با محیط بیرون و پدیده های جهان آشنا می شود و یاد می گیرد که بتواند خودش را با محیط وفق دهد.

نتایج پژوهش های انجام شده نشان می دهد که افرادی که در دوران کودکی شان در طبیعت بازی کرده اند، آینده شادتر و موفق تری را تجربه می کنند. در چنین شرایطی است که روانشناسان توصیه می کنند که به فرزندان تان بازی در محیط بیرون از خانه و تعامل کردن با اطراف را بیاموزید.

۲- بازی های رایانه ای را محدود کنید

یکی از تصورات غلطی که والدین دارند این است که اگر فرزندشان ساعات زیادی را با کامپیوتر و یا تبلت و تلفن همراه بازی کند شادتر خواهد بود. حقیقتی که وجود دارد این است که خود بچه ها از این که آن ها را با بازی های کامپیوتری تنها بگذارید، خوشحال خواهند بود. اما این شما هستید که وظیفه دارید به آن ها اجازه ندهید هر قدر دل شان خواست بازی کنند.

هر چه کودک به بازی های رایانه ای عادت کند، میل کمتری به ورزش و یا فعالیت های جسمی خواهد داشت. نداشتن فعالیت جسمی و ارتباط با محیط اطراف باعث می شود که کودک رشد ذهنی مناسبی نداشته باشد و نتواند در آینده زندگی شاد و با نشاطی داشته باشد.

یکی از مشکلاتی بازی های کامپیوتری برای کودکان ایجاد کند، مشکلات خواب است. پیشنهاد می کنم در این مورد حتما مقاله بیماری اختلال خواب در کودکان را مطالعه کنید.

۳- از فرزندتان انتظار داشته باشید

این که فکر کنید اگر فرزندتان را به حال خودش بگذارید زندگی شادتری خواهد داشت تصور غلطی است. شما به عنوان پدر و مادر باید برای فرزندتان کارهای ساده ای را تعیین کنید و از او بخواهید که آن ها را انجام دهد. مثلا از او بخواهید که بعد از تمام شدن بازی، اسباب بازی هایش را سر جایش بگذارد.

این انتظارات باعث می شود که فرزند شما خودش را به چالش بکشد. هم چنین وقتی می بیند که پدر و مادر به او اعتماد می کنند و از او می خواهند که کاری را انجام دهد، روحیه بهتری خواهد داشت و شادتر خواهد بود.

نکته اساسی که وجود دارد این است که نباید از فرزندتان انتظارات بیش از اندازه داشته باشید. انتظارات زیاد نه تنها باعث می شوند که کودک نتواند خودش را به چالش بکشد بلکه باعث می شود که اضطراب و استرس بی دلیلی را تجربه کند و این مسئله باعث آسیب به روح و روان او می شود.

۴- با هم غذا بخورید

ممکن است فرزند شما دوست داشته باشد غذایش را جلوی تلویزیون و در حالی که دارد کارتون تماشا می کند بخورد. یا مثلا بخواهد با دوستانش بازی کند و به همین دلیل از شما بخواهد که به او اجازه دهید به تنهایی غذا بخورد.

زمانی که همه اعضای خانواده در کنار هم غذا می خورند، کودک فرصت می کند که برای شما صحبت کند. شاید در مرتبه های اول سخت به نظر برسد اما او را عادت دهید که در کنار شما غذا بخورد.

این کار باعث می شود که کودک آداب غذا خوردن و حضور در جمع را به صورت ناخودآگاه بیاموزد. هم چنین وقتی کودک شما می بیند شما به صحبت هایش گوش می کنید، ترغیب می شود تا مشکلات و سوالاتی را که دارد از شما بپرسد. به همین دلیل یکی از راه های تربیت فرزند شاد، غذا خوردن خانوادگی است.

۵- برای خودتان زمان بگذارید

شاید در نگاه اول به نظرتان عجیب برسد اما اگر بخواهید یک فرزند شاد داشته باشید باید خودتان هم انسان شادی باشید. نباید تصور کنید چون صاحب فرزند شده اید، نباید برای خودتان زمان بگذارید و از علائق خودتان غافل شوید.

پدر و مادرهایی که زندگی شادی نداشته باشند، نمی توانند شاد بودن را به فرزندشان بیاموزد. این یکی از اصل های اساسی است که در تربیت فرزند شاد مطرح می شود. به سینما بروید، با دوستان تان وقت بگذرانید و خرید کنید. این کارها به شما کمک می کند که احساس بهتری داشته باشید و اوقات بهتری را تجربه کنید.

گاهی اتفاق می افتد که پدر و مادرهایی که زندگی خوبی را تجربه نکرده اند، سعی می کنند فرزندشان را به موضوعاتی علاقه مند کنند که قبلا خودشان دوست داشته اند. مثلا علی رغم این که فرزندشان موسیقی دوست ندارد، او را به کلاس موسیقی می فرستند تا ساز زدن یاد بگیرد.

این کار باعث می شود که فرزند شما به این نتیجه برسد که نظراتش برای شما هیچ اهمیتی ندارد و باید فقط کارهایی را انجام دهد که شما دوست دارید. شما باید اجازه دهید که او هر طوری که دوست دارد رفتار کند و هر سرگرمی که دوست دارد را برای وقت گذراندن انتخاب کند.

شما می توانید برای حل کردن مسائل و مشکلاتی که خودتان تجربه می کنید به یک مشاور متخصص و مجرب مراجعه کنید تا با اجرای توصیه های او، شرایط بهتری برای تربیت فرزندتان داشته باشید.

۶- به دیگران کمک کنید

همه کودکان به رفتارهای پدر و مادرهایشان نگاه می کنند و سعی می کنند که رفتار آن ها را تقلید کنند. اگر به دنبال داشتن یک فرزند شاد هستید، فراموش نکنید که به دیگران کمک کنید و با دیگران خوش رفتاری کنید.

فرزند شما به صورت ناخودآگاه از شما می آموزد که با دیگران مهربان باشد و با آن ها به خوبی رفتار کند. این نکته به او کمک می کند که همیشه احساس بهتری داشته باشد و زندگی شاد و با نشاط تری داشته باشد.

حقیقتی که در این مورد باید بدانید این است که انسان هایی که روابط اجتماعی بهتری دارند، در مجموع انسان های شادتری هستند. یکی از کارهایی که می تواند به فرزند شما کمک کند که روابط اجتماعی بهتر و زنده تری داشته باشد این است که به دیگران کمک کند.

تقویت روحیه کمک کردن کودک باعث می شود که کودک شما تبدیل به یک کودک حسود نشود. پیشنهاد می کنم در این مورد حتما مقاله رفتار با کودک حسود را مطالعه کنید.

۷- خریدن اسباب بازی را متوقف کنید

اگر هر چیزی که فرزندتان اراده کند را در اختیارش بگذارید، تلاش موثری برای داشتن فرزند شاد نکرده اید. حقیقتی که در این مورد وجود دارد این است که کودکانی که پدر و مادرشان همه وسایلی که دوست دارند را در اختیارشان می گذارند، با زندگی واقعی روبرو نخواهند شد.

کودکی که می بیند هر چیزی که اراده کرده است برایش فراهم شده، در نوجوانی و بزرگسالی هم دوست دارد همه چیز برایش فراهم باشد. اما واقعیت این است که به دلیل شرایط مختلف، اوضاع همیشه بر وفق مراد او نخواهد بود.

فرزند شاد فرزندی است که بتواند نیازهای واقعی اش را تشخیص دهد و برای برآورده کردن نیازهای واقعی اش تلاش کند. به جای این که به کودک بیاموزید پولش را برای خریدن وسایل بیهوده تلف کند، به او بیاموزید که برای داشتن بهترین وسایل تلاش کند. همین مسئله یکی از راهکارهای اساسی تربیت فرزند شاد است. چرا که باعث می شود کودک بیاموزد اگر تلاش کند نتیجه خوبی خواهد گرفت.

۸- فرزندتان را به دوست پیدا کردن تشویق کنید

همه ما وقتی در جمع دوستان مان هستیم، خوشحال تریم. بنابراین کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بچه ها وقتی در کنار همدیگر قرار می گیرند، یاد می گیرند که بازی کنند، قهر کنند و دوباره آشتی کنند.

همین موضوع باعث می شود که فرزند شما اجتماعی تر بار بیاید و بتواند پس از دوران بلوغ به خوبی در جامعه حضور یابد. فرزند شاد فرزندی است که بتواند با تعامل اجتماعی، نیازهایش را برطرف کند و چیزهایی که می خواهد را به دست بیاورد.

کودکان وقتی وارد مدرسه می شوند، خواه ناخواه به یک جمع بزرگ تر وارد می شوند. در چنین شرایطی، کودکانی که دوستان همسن و سال نداشته اند نمی توانند خودشان را با شرایط مدرسه وفق دهند و گوشه گیر و منزوی می شوند.

۹- برای کودک فعالیت ورزشی در نظر بگیرید

همان طور که گفته شد بازی کردن نقش بسیار مهمی در رشد شخصیت کودک دارد. بازی های ورزشی مانند فوتبال و یا والیبال به کودک می آموزد که برد و باخت را تجربه کند و بتواند با آن ها کنار بیاید.

معمولا زمانی که کودکان با پدر و مادرشان بازی می کنند، والدین اجازه می دهند که فرزندشان برنده شود. به دنبال این موضوع کودک فکر می کند که همیشه باید برنده باشد و هیچ وقت اتفاق نمی افتد که بازنده بازی ها باشد.

تاثیر فعالیت های ورزشی بر پرورش فرزند شاد به این صورت است که کودک یاد می گیرد که گاهی بازنده می شود و گاهی برنده. بنابراین عادت می کند که شکست را بپذیرد و به بردن عادت نکند. همین کودک پس از این که بزرگتر شد و به فراز و نشیب های زندگی رسید، یاد می گیرد که شکست های زندگی اش را بپذیرد و برای بردن دوباره تلاش کند. 

۱۰- الگوی خوبی برای فرزندتان باشید

فرزندان ما به رفتارهای ما نگاه می کنند و سعی می کنند از ما تقلید کنند. شما اگر پدر یا مادر مضطرب و نگرانی هستید و در زندگی شخصی تان خوشحال و با نشاط نیستید، نباید انتظار داشته باشید که یک فرزند شاد پرورش دهید.

واقعیتی که وجود دارد این است که در شرایط امروز همه افراد با مسائل زیادی روبرو هستند. مشکلات شغلی، اقتصادی و فرهنگی ممکن است همه ما را تحت تاثیر خودش قرار دهد. اما شما به عنوان پدر یا مادری که الگوی فرزند خودش است نباید به شرایط زندگی اجازه دهید که شما را به زانو در بیاورند.

فرزندی که شما را می بیند که در برابر سختی ها و ناملایمات زندگی سر خم نمی کنید و در خلوت یا زندگی شخصی تان انسان شادی هستید، به صورت ناخودآگاه از شما می آموزد و تبدیل به فرزند شاد خواهد شد. بنابراین باید بدانید که شما سهم مهمی در شکل گرفتن نگرش فرزندتان به زندگی دارید.

۱۱- فرزندتان را ببخشید

شما باید بتوانید تعادل مناسبی میان لاقید بودن و سخت گیر بودن برقرار کنید. کودکان شما کامل نیستند. شما باید این حقیقت را بپپذیرید. همان طور که باید بپذیرید که خود شما هم ممکن است گاهی اشتباه کنید و وضعیت خوبی نداشته باشید.

شخصیت فرزند شما در سنین نوجوانی و بلوغ شروع به شکل گرفتن می کند. در چنین شرایطی باید بدانید که فرزندتان تلاش می کند تا با زیر پا گذاشتن قواعد و قوانین خودش را آزمایش کند و جهان اطرافش را بشناسد. شما اگر با او رفتار دوستانه ای نداشته باشید و او را نبخشید، فرزندتان جرات نمی کند که این آزمون و خطاها را جبران کند.

بچه هایی که از طرف پدر و مادرشان بد رفتاری می بینند، به تدریج از فرزند شاد به افرادی منزوی و گوشه گیر تبدیل می شوند و نمی توانند در زندگی آینده شاد و خوشحال باشند. البته باید توجه داشته باشید که باید در برخی موارد فرزندتان را بازخواست کنید و از او به خاطر رفتارهای زشتش توضیح بخواهید.

۱۲- به او تشکر کردن را بیاموزید

به فرزندتان یاد بدهید که در مقابل کارهایی که بقیه برایش انجام می دهند، تشکر کند. تشکر کردن و رفتار اجتماعی مناسب باعث می شود که سایرین نیز با کودک شما رفتار بهتری داشته باشند. همین موضوع رفته رفته باعث می شود که یک فرزند شاد و سرزنده داشته باشید.

کودکانی که با بزرگترها و یا با بچه های دیگر بدرفتار هستند، نمی توانند روابط اجتماعی مناسبی برقرار کنند. همین عامل باعث گوشه گیری و آزرده شدن روح و روان کودک می شود. بنابراین هر چه فرزند شما مودب تر و با شخصیت تر رفتار کند از طرف دیگر هم بیشتر احترام دریافت خواهد کرد. زمانی که کودک می بیند بقیه افراد هم به او احترام می گذارند، به مرور خوشحال تر خواهد شد و می تواند با دنیای اطرافش روابط بهتری برقرار کند.

۱۳- به فرزندتان مثبت اندیشی را یاد بدهید

مثبت اندیشی و دید منطقی و متناسب به جهان باعث می شود که کودک استرس کمتری را تجربه کند. هم چنین این عامل باعث می شود که شما هم یک فرزند شاد داشته باشید. کودکی که سرزنده و شاداب است، به دنیای اطرافش دید مناسبی دارد و به موج های منفی اجازه نمی دهد که بر زندگی اش تاثیر بگذارند.

مثبت اندیشی حتما نباید به صورت مستقیم به کودک آموزش داده شود. اگر خود شما مثبت اندیش باشید و در خلال صحبت هایتان به نکات مثبتی که در طول روز دیده اید اشاره کنید، فرزندتان هم به صورت ناخودآگاه از شما می آموزد و یاد می گیرد که دیدش را عوض کند.

نتیجه گیری:

شما اگر پدر و مادری هستید که به دنبال تربیت و پرورش فرزند شاد هستید باید بدانید که ابتدا باید از خودتان شروع کنید. فرزندان ما به ما نگاه می کنند و سعی می کنند رفتارهای ما را تقلید کنند. شما به عنوان کسی که مسئول تربیت یک کودک یا نوجوان است نمی توانید به او بگویید که شاد باشد در حالی که خودتان شاد نیستید.

در پایان شما باید بدانید که تربیت فرزند شاد به راحتی امکان پذیر نخواهد بود و شما به تلاش و کوشش نیاز دارید. باید بتوانید با زبان نرم و راحت با کودک صحبت کنید تا او شرایط خوبی را تجربه کند و شاد باشد.