منظور از بازی درمانی چیست؟
امروزه از بازی یا بازی درمانی به عنوان روشی برای درمان مشکلات کودکان استفاده می شود. بازی درمانی به کودکان کمک می کند تا بتوانند مسائل و مشکلاتشان را حس کنند، با این هدف که ویژگی های روانی خود را بشناسند.
در این نوع درمان، به کودک فرصت داده می شود تا احساسات آزاردهنده و مشکلات درون خود را از طریق بازی بروز داده و آنها را به نمایش بگذارد.
در کودکان بی قرار حواس پرت که کنترل کمی روی حرکات بدنی خود دارند و براحتی هم متوقف نمی شوند، بازی کمک می کند تا تنش آنها آرام شود یا کودکانی که مورد ضرب و شتم و آزار جنسی قرار گرفته اند، می توانند از طریق بازی درمانی تا حد زیادی به آرامش و بهبود برسند. درمانگر از طریق بازی درمانی یک موقعیت بازی را به صورت کلی ایجاد می کند که کودک بتواند ترس و تنش خود را بیرون بریزد، در حقیقت در بازی درمانی کودک «خود درونی اش» را نشان می دهد.
شدت احساساتی که برخی کودکان در طول بازی درمانی از خود نشان می دهند گاهی بسیار تعجب آور است، احساساتی چون تنفر، ترس، تنهایی، ناامنی، احساس شکست، بی کفایتی و احساس ناخواسته بودن از این گونه احساسات است و غالبا شروع این احساسات باعث محرومیت و انحراف شخصیت کودک می شود.
در بازی درمانی پس از آن که کودک بازی با وسایل را شروع کرد، درمانگر با دقت اعمال و گفتار او را تحت نظر می گیرد و با مشاهده رفتارش در ضمن بازی به نگرانی های او پی می برد و پس از تفسیر و نتیجه گیری از عملکردهای کودک، راه حل هایی مناسب برای مشکلات او ارائه می کند.
اگر کودک تمایل به بازی نداشته باشد، مشاور باید او را تشویق کند، اگر کودک ساکت بماند و بازی نکند، مشاور بازی با اسباب بازی ها را شروع می کند و بتدریج از کودک دعوت می کند که در بازی شرکت کند.
درمانگر در طول درمان و هنگام کار با کودکان، باید بپذیرد که کودک دلایلی برای هر آنچه که انجام می دهد دارد و مسائل زیادی وجود دارد که ممکن است برای کودک مهم باشد در حالی که قادر نیست آنها را با درمانگر خود در میان بگذارد.
برای این که درمانگر در بازی درمانی موفق باشد، باید دارای ویژگی هایی چون قابل اعتماد بودن، پذیرا بودن و احترام به کودک باشد. در بازی درمانی باید شرایطی فراهم شود که کودک به درمانگر خود اعتماد و احساس کند که افکار و احساساتش مورد توجه درمانگر قرار گرفته است.
فواید بازی درمانی
بر اساس موسسه بین المللی بازی درمانی، تا 71 درصد از كودكانی كه به بازی درمانیروی می آورند ، ممكن است تغییرات مثبتیرا تجربه کنند.
برخی از کودکان ممکن است با کمی تردید کار خود را شروع کنند ، اما به مرور اعتماد به درمان بیشتر می شود. با افزایش حس راحتی و قوی تر شدن ارتباط ، کودک در بازی خود خلاق تر یا کلامی تر می شود.
بعضی از مزایای بازی درمانی عبارتند از:
- قبول مسئولیت بیشتر درمورد برخی رفتارها
- توسعه استراتژی های مقابله ای و مهارت های خلاقانه حل مسئله
- احترام به خود
- همدلی و احترام به دیگران
- کاهش اضطراب
- یادگیری تجربه و بیان کامل احساسات
- مهارتهای اجتماعی قوی تر
- روابط خانوادگی قویتر
بازی درمانی همچنین می تواند استفاده از زبان را تشویق کند یا مهارت های حرکتیدرشت و ظریف را بهبود بخشد.
اگر کودک شما دارای بیماری روحی یا جسمی است، بازی درمانی جایگزین داروها یا سایر روش های درمانی لازم نمی شود. از بازی درمانی می توان به تنهایی یا در کنار سایر روش های درمانی استفاده کرد.
چه زمانی از بازی درمانی استفاده می شود
اگرچه افراد در هر سنی می توانند از بازی درمانی بهره مند شوند ، این روش معمولاً در کودکان بین 3 تا 12 سال استفاده می شود. بازی درمانی در شرایط مختلفیکمک کننده است از جمله:
مواجه با فرایندهای پزشکی ، بیماری مزمن یا مراقبت تسکینی
تاخیر در رشد یا اختلالات یادگیری
- مشکلات رفتاری در مدرسه
- رفتار پرخاشگرانه یا عصبانی
- مشکلات خانوادگی ، مانند طلاق ، جدایییا مرگ یکی از اعضای نزدیک خانواده
- حوادث طبیعییا حوادث تروما
- خشونت خانگی ، سوء استفاده ، یا بی توجهی
- اضطراب ، افسردگی ، غم و اندوه
- اختلالات خوردن و توالت رفتن
- اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم (ASD)
بازی درمانی چگونه عمل می کند؟
بین کودکان و بزرگسالان کمی فاصله ارتباطی وجود دارد. واضح است بسته که کودکان بسته به سن و مرحله رشد ، مهارت های زبانی بزرگسالان را ندارند. آنها ممکن است چیزی را احساس کنند ، اما در بسیاری از موارد ، یا نمی توانند آن را به یک بزرگسال بیان کنند یا یک فرد بالغ قابل اعتمادی برای بیان آن ندارند.
از طرف دیگر ، بزرگسالان می توانند نشانه های کلامی و غیرکلامی کودک را به اشتباه تسفیر کرده و یا به طور کل نبینند.
کودکان از طریق بازی جهان و جایگاه خود را در آن را درک می کنند. بازی فضایی است که آنها آزادند تا احساسات درونی و عمیق ترین احساسات خود را به نمایش بگذارند. اگر بدانید دنبال چه چیزی هستید ، اسباب بازی ها می توانند مانند نماد عمل کرده و معنای بیشتری پیدا کنند.
از آنجا که کودک در دنیای بزرگسالان نمی تواند به اندازه کافی خود را ابراز کند ، درمانگر خود را هم سطح او کرده و در دنیای کودک به او می پیوندد.
هنگام بازی ، کودک ممکن است گارد کمتری داشته باشد و تمایل بیشتری برای به اشتراک گذاشتن احساسات خود داشته باشد. اما تحت فشار نیستند. آنها این کار را در زمان خودشان و با روش ارتباطی خاص خود انجام می دهند.
بازی درمانی بسته به درمانگر و نیازهای خاص کودک متفاوت خواهد بود. برای شروع ، ممکن است درمانگر بخواهد کودک فقط بازی را مشاهده کند. آنها همچنین ممکن است بخواهند مصاحبه های جداگانه ای با کودک ، والدین یا معلمان او انجام دهند.
پس از ارزیابی دقیق ، درمانگر برخی اهداف درمانی را تعیین می کند ، در مورد محدودیت هایی که ممکن است لازم باشد تصمیم می گیرد و برنامه ای برای نحوه ادامه کار تدوین می کند.
بازی درمانگرها بر روی نحوه کنار آمدن کودک با دوری از والدین تمرکز می کنند ، اینکه چگونه به تنهایی بازی می کنند و هنگام بازگشت والدین چگونه واکنش نشان می دهند.
چگونگی تعامل کودک با انواع مختلف اسباب بازی ها و تغییر رفتار آنها از جلسه ای به جلسه دیگر می تواند موارد زیادی را نشان دهد. آنها ممكن است از بازی به عنوان یك مكانیسم تسكین دهنده برای كنترل ترس و اضطراب ، یا برای بهبودی و حل مشكل استفاده كنند.
بازی درمانگرها از این مشاهدات به عنوان راهنمایی برای مراحل بعد استفاده می کنند. هر کودک متفاوت است ، بنابراین درمان متناسب با نیازهای فردی او خواهد بود. با پیشرفت درمان ، می توان رفتارها و اهداف را دوباره ارزیابی کرد.
در برخی مواقع ، درمانگر ممکن است والدین ، خواهر و برادرها یا سایر اعضای خانواده را به بازی درمانی بیاورد. این به عنوان فیلیال تراپی (بازی درمانی مبتنی بر فرزند) شناخته می شود. این می تواند به آموزش حل تعارض ، پیشرفت درمان و بهبود پویایی خانواده کمک کند.
جلسات معمولاً 30 دقیقه تا یک ساعت طول می کشند و هفته ای یکبار یا بیشتر برگزار می شوند. اینکه چه تعداد جلسات لازم است به کودک و میزان پاسخگویی او به این نوع درمان بستگی دارد. درمان می تواند به صورت جداگانه یا گروهی انجام شود.
بازی درمانی می تواند هدایت شده یا بدون هدایت باشد. در روش هدایت شده ، درمانگر با تعیین اسباب بازی ها یا بازی هایی که در جلسه استفاده می شوند ، جلسه را رهبری می کند. درمانگر با هدف خاصی بازی را جلو می برد.
روش بدون هدایت ساختارمندی کمتری دارد. کودک می تواند اسباب بازی ها و بازی ها را به دلخواه خود انتخاب کند. آنها آزادند تنها با چند دستورالعمل و چند تذکر بازی را به روش خود انجام دهند . درمانگر از نزدیک مشاهده می کند و در صورت لزوم دخالت می کند.
جلسات باید در محیطی برگزار شوند که کودک احساس امنیت کند و محدودیت های کمی وجود داشته باشد. درمانگر ممکن است از تکنیک هایی استفاده کند که شامل موارد زیر هستند:
تجسم خلاق
قصه گویی
نقش آفرینی
تلفن های اسباب بازی
عروسک های خیمه شب بازی ، عروسک پولیشی و ماسک
عروسک ها ، اسباب بازی شخصیت ها
هنرو صنایع دستی
آب بازی و شن بازی
قطعات و اسباب بازی های ساختنی
رقص و حرکت خلاقانه
نمایش موزیکال
نمونه هایی از بازی درمانی
بسته به کودک و موقعیت ، درمانگر کودک را به سمت روشهای خاصی از بازی راهنمایی می کند یا اجازه می دهد که او خودش انتخاب کنند. روشهای زیادی وجود دارند که درمانگر می تواند از بازی درمانی برای شناخت کودک و کمک به آنها برای کنار آمدن با مشکلاتشان استفاده کند.
به عنوان مثال ، ممکن است درمانگر به کودک یک خانه عروسکی و چند عروسک پیشنهاد دهد و از او بخواهد برخی از مشکلاتشان در خانه را برطرف کند. یا ممکن است برای بازآفرینی چیزی که استرس آور یا ترسناک است کودک را ترغیب به استفاده از عروسک های خیمه شب بازی کند.
آنها ممکن است از کودک بخواهند داستان "روزی روزگاری" را تعریف کند تا ببیند کودک ممکن است چه چیزی را به معرض نمایش بگذارد. یا ممکن است داستان هایی بخوانند که مشکلی مشابه با فرزند شما را حل می کند. از این روش به عنوان کتاب درمانی نیز یاد می شود.
ممکن است در حالی که کودک در حال نقاشی یا رنگ آمیزی است سوالاتی از او بپرسد تا سعی کند بینشی در مورد روند فکری او بدست آورد. یا برای تقویت حل مسئله ، همکاری و مهارت های اجتماعی در کودک کبازی های مختلفی را انجام دهد.
بازی درمانی برای بزرگسالان
بازی فقط برای بچه ها نیست ، بازی درمانی هم همینطور. نوجوانان و بزرگسالان نیز می توانند در بیان احساسات درونی خود با کلمات مشکل داشته باشند. بزرگسالانی که ممکن است از بازی درمانی بهره مند شوند معمولا دارای مشکلات زیر هستند:
ناتوانی های فکری
زوال عقل
بیماری مزمن ، مراقبت تسکینی و مراقبت آسایشگاهی
مصرف مواد
تروما و آزار جسمی
مسائل مربوط به مدیریت خشم
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
مسائل کودکی حل نشده
هنگام کار با بزرگسالان ، یک درمانگر ممکن است از نقش بازی کردن یا شن درمانی برای کمک به شما در برقراری ارتباط با احساساتی که گفتن آنها دشوار است استفاده کند. این روش های درمانی می توانند به شما کمک کنند تا روی استراتژی های مقابله با سناریوهای خاص کار کنید.
بازی کردن ، چه بازی سرگرم کننده ، چه هنرو صنایع دستی و چه موسیقی و رقص ، می تواند به شما کمک کند تا از استرس های زندگی روزمره راحت شده و آرام شوید.
هنر درمانی ، موسیقی درمانی و حرکت می تواند به آسیب های پنهان کمک کند و باعث بهبودی شود. با راهنمایی یک درمانگر مجرب ، بازی می تواند ابزاری ارزشمند در رساندن شما به مکانی باشد که می خواهید.
بازی درمانی برای بزرگسالان ممکن است به عنوان مکمل سایر درمان ها و داروها استفاده شود. همانند کودکان ، درمانگر بازی درمانی را متناسب با نیازهای خاص شما تنظیم می کند.
سخن نهایی
بازی درمانی نوعی روش درمانی است که از بازی برای کشف و مقابله با مسائل روانشناختی استفاده می کند. این درمان می تواند به تنهایی ، خصوصاً در کودکان ، یا همراه با سایر روشهای درمانی و دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
برای بهره مندی بیشتر از بازی درمانی ، به دنبال یک متخصص بهداشت روان با تجربه در این نوع درمان باشید. پزشک اطفال یا پزشک عمومی شما می توانند به شما در این خصوص کمک کنند.
